Groen Breda | Stadsoases & duurzame plekken

Laat je verrassen door groen Breda

Groen Breda wordt door niet minder dan drie bossen omringd. De stad heeft talloze monumentale bomen geregistreerd staan en telt een half dozijn aan parken. De singels worden omzoomd door een groene waterkant, maar hoe groen is het centrum van Breda? We wandelen door de historische Nassau-stad op zoek naar groen en groene, duurzame, initiatieven.

Hallo, groen Breda

“Beste reizigers, het volgende station is station Breda,” klinkt het door de luidspreker in de trein. Wie een groene wandeling gaat maken, kiest vanzelfsprekend ook voor groen(er) vervoer. De auto laten we thuis en met de herfstzon hoog aan de hemel, stappen we het station uit, klaar om Breda in haar groene facetten te ontdekken.

Kunst en tweede kans

Het is donderdagmiddag en voor een doordeweekse dag gezellig druk op het stationsplein. Oriënterend welke kant op te gaan, zijn we direct afgeleid want ons oog wordt naar de grond getrokken. “Zijn dat nou….mieren?” Hebben we meteen al een eerste groene thema te pakken. Denken we. De rode mieren die in de Willemstraat richting stadspark Valkenberg krioelen, staan symbool voor de massa’s mensen die iedere dag heen en weer lopen tussen het station en de binnenstad, leren we wanneer we de QR-code scannen die meer uitleg over dit kunstwerk van Florentijn Hofman geeft.

Ook op steenworpafstand van het station, stappen we binnen bij Bloesem Vintage. Eigenaresse Kay en haar collega Floor zijn allebei dol op vintage kleding. Alle stukken in deze winkel zijn uniek en hebben elk een eigen verhaal. Bovendien heeft het opnieuw dragen van deze kleding een minder negatieve impact op de aarde. Zo hou je je portemonnee tevreden en maak je de wereld ook nog eens een beetje duurzamer. Win-win.

Verboden terrein

Hoewel de meteorologische herfst allang begonnen is, lijkt het in het stadspark Valkenberg hartje zomer. Op de singels die het park omzomen varen bootjes waarin recreanten met blote armen en benen de – misschien wel – laatste zonnestralen van dit kalenderjaar aan boord lijken te trekken. Langs de waterkant geniet men van de voorbijgaande sloepjes en sportievelingen op een SUP. In de speeltuin tuimelen kleuters over elkaar in de zandbak en op de speeltoestellen. Ook het terras van het T-Huis is goed gevuld.

Het Valkenberg park is duidelijk geliefd bij bezoekers en lokale bewoners, maar lange tijd was dit deel van Breda verboden terrein. Dat heeft te maken met de Nassau’s, waarvan we bij binnenkomst een gedenkmonument zien. Naast het park ligt het Kasteel van Breda, het park was het speeldomein van de hoge heren, die er valkenjachten hielden. Pas tegen het einde van de negentiende eeuw mocht ‘de gewone man’ gaan genieten van het groen in de stad.

Gemeente Breda gaat voor groen

In 2022 kopten de (lokale) dagbladen;” Breda moet in 2030 de eerste Europese stad in een park zijn. Groen als uithangbord.” Omdat je ergens moet beginnen, heeft Breda een poging gedaan haar kolossale stadskantoor wat groener te maken. Het betonnen blok dat twee ingangen kent, is aan beide zijden opgesierd door zogeheten vogeltorens. Stalen constructies voorzien van meidoorns en vogelhuisjes moeten vogels maar ook vlinders en bijen aantrekken. Goed voor de biodiversiteit in de stad en om hittestress in het centrum tegen te gaan.

Een meer recente stap dichter bij de stad in het park is het ‘flexibele stadspark’ dat we passeren op weg naar de oude Chassékazerne. De Chassé Promenade, een groot asfalt plein dat het dak van de ondergelegen parkeergarage vormt, is sinds het eerste kwartaal van 2023 opgesierd met 40 bomen in boombakken. De verantwoordelijke wethouder geeft aan dat deze oplossing goed past bij de gestelde klimaatdoelstellingen waarbij gemeenten geacht worden te vergroenen.

Soms is het naar de groene initiatieven even zoeken, maar zodra je weet waar te kijken, springt het direct in het oog. Een bushokje met een sedumdak. Een groen dak draagt immers bij aan een meer milieubewuste stad. Een dak vol planten houdt regenwater vast, helpt de luchtkwaliteit verbeteren en zorgt voor biodiversiteit van planten en dieren. Toch jammer dat het er – voor zo ver wij gezien hebben – slechts een is.

PARELS

Wijk even van de route af voor een kort bezoek aan PARELS, een circulaire winkel in de Houtmarktpassage. Om de wereld voor meer afval te behoeden, verkopen ze hier tweedehands pareltjes, staat er een ruilkast en kun je gebruik maken van leenboxen voor bijvoorbeeld verjaardagen. Daarnaast worden er regelmatig creatieve workshops georganiseerd om van oud iets nieuws te maken.

Er was eens…

Zo beginnen vrijwel alle sprookjes, maar wanneer we Breda Botanique binnenstappen, wanen we onszelf ook even in een sprookje. Er was eens een kazerne. Nadat Defensie deze na talloze jaren verliet, werd er een nieuwe woonwijk op het voormalige militair terrein gerealiseerd. Het oorspronkelijke hoofdgebouw met zijn hoektorentjes, kantelen en imitatieschietgaten bleef behouden. Sinds april 2023 huist hier een boutique hotel, een filmhuis en een restaurant, maar het beste aan de nieuwe invulling van het monumentale pand is toch wel de gemeenschappelijke botanische tuin.

Sttt, luister

Op weg naar de volgende groene oase, nemen we plaats op het terras van Emily’s Healthy bar. Even uitrusten en genieten van gezond en lekker eten.

“Weet jij wat voor vogel ik nou hoor?” We luisteren maar kunnen enkel gokken dat het een lijster is. Als dat zo is, is de cirkel met het Concordiaplein rond. Niet alleen prijkt er van het Bredase street art initiatief Blind Walls Gallery een prachtige vogel op een van de muren van dit groene hofje. Dit stukje groen in de stad was ooit onderdeel van het Concordiatheater, waar diverse artiesten zongen als lijsters. Met de komst van een nieuw theater verdween het oude Concordia en bouwde men niet alleen woningen op het leeggekomen terrein maar er werd ook een stuk groen aangelegd. Stil zijn om er gezang te horen is tientallen jaren na het verdwijnen van het theater nog altijd van kracht.

Nieuwe Mark

In de vaart der volkeren en vooruitgang moest in de jaren zeventig de stad voor iedere automobilist (beter) bereikbaar worden. Het water dat de stad omringd, werd gedempt. “Dat was een beetje dom,” zou Maxima zeggen. Gelukkig, is een deel van het water teruggebracht en wordt op het moment van schrijven een uitbreiding van deze waterweg gerealiseerd. Wie toch met de auto naar Breda komt, kiest het beste voor een plaatsje in parkeergarage Barones. Waarom? Ruim 10.000 planten sieren de façade met dezelfde werking als de vogeltorens bij het stadskantoor.

Het beste cadeau

Twee verstopte tuinen in een straat. Aan de Catharinastraat stappen we eerst het Begijnhof binnen en vervolgens, de aan de overzijde gelegen, Willem Merkx tuin. Deze oud-burgemeester van Breda, gaf de stad aan het einde van zijn ambtstermijn een mooi cadeau: een stadstuin. Dat zou elke burgervader moeten doen.

Eenmaal in de Annastraat hervatten we onze route, maar niet voordat we binnen zijn gegaan bij The Green Submarine. Over groene plekken gesproken, deze plantenwinkel van Monique helpt je bij het vergroenen van je woning of werkplek. Haar aanbod is zorgvuldig samengesteld, het milieu en duurzaamheid daarbij niet uit het oog verliezend. Dat zie je onder andere terug in de (tweedehands) bloempotten en natuurlijke plantenvoeding.

Bij de kruising Veemarktstraat en Vlaszak, wijken we kort van de route af voor een bezoek aan Elemental Eco gelegen op de Boschstraat. Dit is dé plek in Breda om plastic-vrije en duurzame artikelen voor huis en lichaam in te slaan. Evelien staat achter de toonbank en vertelt gepassioneerd over de verse lokale groenten in de schappen en het zelftapsysteem voor plasticvrije levensmiddelen. Stop dus zeker een paar lege bakjes in je wandeltas.

UPDATE: Helaas, is de winkel niet langer geopend. Check deze website van dezelfde inititatiefnemers

Opnieuw laten we voetstappen achter in het Valkenberg stadspark. Dit keer volgen we de Academiesingel en buigen af naar de Belcrumweg. Net onder de spoorbrug door wacht een laatste hidden gem, het Bredase Spoorpark. Boven de drukte van de stad brengen de laatste stappen in deze openbare tuin ons terug bij het station. Groen Breda, wij gaan ervoor.

Smaakt groen Breda naar meer?

Heb je nog geen genoeg van Breda en haar groene en duurzame initiatieven? Wandel de Belcrumweg verder af naar de Veilingkade en laat je verrassen bij STEK.

STEK is een creatief bedrijventerrein waar toekomstbewust innoveren en inspireren centraal staat. Mary van Hard Wok Kitchen kookt alleen op bestelling, zodat er geen voedselverspilling is. Eva van StamIndoor tovert voormalige Amerikaanse legertenten onder andere om in tassen, kussens of stoelbekleding. De dames van restaurant Prooef gebruiken lokaal gebakken brood en schenken daarbij lokale koffie van STEK-collega’s Nachtbrood en The Beanery. Overgebleven appels of bananen toveren zij om tot taart of bananenbrood en van restjes rucola wordt soep getrokken. Bijna twintig ondernemers ontvangen je graag en vertellen meer over hun bedrijf en missie.

Groen Breda praktisch

Afstand(en) route(s): Wandelroute van ongeveer 8 kilometer (incl. bezoek STEK 1,2 kilometer extra)

Horeca bij vertrek

Op het station en in de Willemstraat zijn diverse horecazaken. Om de tocht met een kop koffie – en misschien wel iets lekkers – te beginnen, tippen we deze twee zaken.

Delightful Desserts, Stationsplein 32, 4811 BB Breda. Geopend: Dagelijks 11.00 – 22.45 uur.
Peach Breda, Willemstraat 18, 4811 AL Breda. Geopend: Woensdag t/m vrijdag 09.00 – 16.00 uur. Zaterdag & Zondag 10.00 – 17.00 uur. Maandag & dinsdag gesloten.

Horeca onderweg

T-Huis Breda, John F. Kennedylaan 15, 4811 ET Breda (dit is in het Valkenberg park). Geopend: Dagelijks geopend van 10.99 – 23.00 uur
Teds Breda Botanique – All Day Brunch, Parade 12, 4811 DZ Breda. Geopend: Dagelijks geopend van 09.00 – 17.00 uur. Je hebt de mogelijkheid om bij Teds binnen plaats te nemen. Bij goed weer op het terras of zoek een plekje in de botanische tuin.
Filmhuiscafé Breda, Keizerstraat 19F, 4811 HL Breda. Geopend: Maandag & dinsdag van 16.00 – 23.00 uur. Woensdag tot en met zondag van 11.00 – 23.00 uur. Je hebt de mogelijkheid om bij Teds binnen plaats te nemen. Bij goed weer op het terras of zoek een plekje in de botanische tuin.
Emily’s Healthy Bar, Nieuwe Ginnekenstraat 24c, 4811 NS Breda. Geopend: Maandag gesloten. Dinsdag t/m vrijdag 08.00 – 16.00 uur. Zaterdag & zondag 09.00 – 16.00 uur

Prooef, Veilingkade 9a, 4815 HC Breda. Geopend: Maandag gesloten. Dinsdag & woensdag 12.00 – 18.00 uur. Donderdag 10.00 – 18.00 uur. Vrijdag t/m zondag 10.00 – 22.00 uur

Bezienswaardigheden tijdens je wandeling Groen Breda

Maak tijdens je wandeling door Groen Breda ook even tijd voor deze bezienswaardigheden:

Begijnhof Museum

Begijnhof Museum schetst een beeld van de leefwereld van de Bredase Begijnen. Op de begane grond is een woonkamer en keuken zoals een Begijn ze in het verleden ook had. Daarnaast draait er een audiovisueel programma ‘Bruiden van Christus’.

Begijnhof Museum, Catharinastraat 45, 4811 XE Breda. Geopend: Donderdag, zaterdag en zondag 12.00 – 16.00 uur

Stedelijk Museum Breda

Stedelijk Museum Breda is het jongste stadsmuseum van Nederland. Het museum is een ideaal vertrekpunt voor iedereen die de geschiedenis en de kunst van Breda en omgeving wil beleven en ontdekken.

Stedelijk Museum Breda, Boschstraat 22, 4811 GH Breda. Geopend: Dinsdag t/m vrijdag 11.00 – 17.00 uur. Zaterdag & zondag 10.00 – 17.00 uur

Zo reis je gemakkelijk naar Groen Breda

Eigen vervoer: De belangrijkste toegangswegen tot Breda zijn de A58 vanuit richting Eindhoven, A27 vanuit richting Utrecht en de A16 vanuit richting Rotterdam.
Openbaar vervoer: Breda beschikt over een station: station Breda. Vanaf station Breda is er een rechtstreekse verbinding met onder andere Dordrecht, Rotterdam, Amsterdam, Tilburg, Eindhoven ’s Hertogenbosch, Roosendaal en Bergen op Zoom.
Naar de route: Kom je met de trein, dan sta je direct aan het begin van je de route. Dat is ook van kracht voor wie met de auto komt en deze parkeert bij Q-Park P&R Station Breda.