Als ik zeg: “Art Nouveau en Brussel.” Dan weet ik zeker dat bij de naam Victor Horta direct een belletje gaat rinkelen. Samen met andere architecten, zoals Paul Hankar en Henny van der Velde, uit zijn tijd (1870 – 1910) slaan een nieuwe weg in als het architectuur gaat. Zij maken nieuwe kunst, ze zijn de grondleggers van de Art Nouveau.
Art Nouveau of Jugendstil?
We vragen het het Rijksmuseum:
“De Europese architectuur en toegepaste kunst werden in de 19de eeuw beheerst door ‘neostijlen’: stijlen die gebaseerd waren op een vormentaal uit het verleden. Gebouwen, vazen en meubels vertoonden bijvoorbeeld de vormen van de gotiek, barok en classicisme. Omstreeks 1890 hadden veel kunstenaars en ambachtslieden genoeg van de neostijlen; zij bedachten een geheel nieuwe vormentaal. De naam van deze nieuwe stijl was – heel toepasselijk – Art Nouveau; in het Duits werd het Jugendstil genoemd. Kenmerkend zijn de asymmetrie, gebogen lijnen en de decoratiemotieven die zijn afgeleid van dieren, bloemen en planten.” Bron: https://www.rijksmuseum.nl/
Art Nouveau in Brussel
Hoewel de stroming in verschillende Europese steden haar weg vind, is vooral Brussel rijkelijk vertegenwoordigd. Bronnen melden dat er nog altijd een duizendtal panden zijn die Art Nouveau elementen bevatten. Ik zet de belangrijkste panden (en mooiste) voor je op een rijtje:
Voormalig warenhuis Waucquez, thans het Belgisch Stripcentrum
In 1906 opende het Magasins Waucquez haar deuren. Victor Horta was verantwoordelijke voor het pand (of eigenlijk panden). In de jaren zestig gingen de zaken minder goed, met als gevolg dat deuren voorgoed sloten in 1970. Het pand raakte in verval, maar gelukkig, sinds het stripmuseum er in huist, is het – na 2 jaar renovatie – in haar volle glorie herstelt en opent het pand in oktober 1989 opnieuw haar deuren.
📍 Belgisch Stripcentrum, Zandstraat 20, 1000 Brussel, België
➡️ Bezoek je Brussel met kinderen? Hier tref je heel veel leuke tips voor een citytrip met kids
Voormalig gebouw van ‘Le Peuple’, thans Marc Sleen museum
Recht tegenover het ene Art Nouveau pareltje ligt aan de Zandstraat een ander prachtig pand. Het pand dat tegenwoordig ook iets met strips te maken heeft werd in 1905 gebouwd voor La Presse Socialiste. De drukkerij en de redactie van de krant Le Peuple vonden er onderdak. Het pand werd ontworpen door Richard Pringiers.
📍 Marc Sleen Museum, Zandstraat 33, 1000 Brussel, België
Hotel Métropole ademt Art Nouveau
Hotel Métropole is het enige 19e-eeuwse hotel (1895) in Brussel dat nog steeds in gebruik is. Reeds tweemaal boekte ik er een kamer. Valt dat niet binnen je budget, zoek dan een plekje in Café Métropole. Bestel er een kop koffie, een beker heerlijke warme Chocolade of een Belgische pint en kijk je ogen uit naar de rijkelijke decoratie in het pand. Als je dan toch binnen bent, maak gebruik van het toilet. Hiervoor dien je de hotellobby in te gaan. Kun je meteen een glimp opvangen van de kolossale receptie.
📍 Hotel Metropole Brussels, De Brouckèreplein 31, 1000 Brussel, België
Taverne – restaurant Falstaff
In mei 2016 sloot de bekende art-nouveau brasserie haar deuren. Ruim een jaar herrees ze als een feniks uit haar assen en heet thans de hongerigen en dorstigen weer warm welkom. Een prachtige plek om even aan te leggen. Net achter de Grote Markt (Beurs).
📍 Falstaff, Henri Mausstraat 19, 1000 Brussel, België
Voormalig Palais du Vin
Zelf kende ik dit pand niet. Meer info over dit Art Nouveau paleis lees je hier na.
📍 De Ateliers van de Huidevetters, Huidevettersstraat 60A, 1000 Brussel, België
Le Perroquet
“Aan de voet van de Grote Zavel ontvangt Le Perroquet u voor de kleine en de grote honger in een Art Nouveau omgeving waarvan u versteld zal staan.” Bron: www.brusselslife.be
📍 Le Perroquet, Watteeustraat 31, 1000 Brussel, België
Hôtel Winssinger (galerie Paris – Beijing)
Het ‘slechte nieuws’ is; Hôtel Winssinger ligt wat verder uit het centrum dan de eerder beschreven panden. Het goede nieuws is, je kunt het pand bezoeken. Paris-Beijing, de van oorsprong Franse galerie gespecialiseerd in Chinese hedendaagse kunst, heeft zich namelijk in deze villa van Victor Horta gevestigd.
📍 Galerie Paris-Beijing Hôtel Winssinger, Munthofstraat 66, 1060 Brussel, België
UPDATE: bij het updaten van dit artikel (feb. 2020) blijkt de galerie permanent gesloten
‘Old England’ thans MIM (Muziekinstrumenten Museum)
Wanneer je wel eens in Brussel bent geweest, heb je dit pand vast wel gezien. Bovenop de Kunstberg licht dit spectaculaire gebouw op getrokken in ijzer en glas. Geen interesse in de tentoonstellingsruimte (zonde!) vraag dan een ticket naar de bovenste verdieping en geniet van een magnifiek uitzicht over Brussel.
📍 MIM, Hofbergstraat 2, 1000 Brussel, België
➡️ Lees ook: 8 x cultuur op de Kunstberg van Brussel
Woning en Atelier van Art Nouveau meester Victor Horta
De asymmetrische vormen van de façade schreeuwen simpelweg Art Nouveau. Een pracht van een pand. Niet voor niets is het opgenomen op de lijst van UNESCO Werelderfgoed.
📍 Hortamuseum, Amerikastraat 25, 1060 Brussel, België
Hotel Solvay
Slechts bij hoge uitzondering, doorgaans slecht een maal per maand (vooraf aanmelden), is dit summum van de Art Nouveau te bewonderen. Heb je de kans tot bezichtigen? Doen en geniet van elk detail dat je in het pand tegenkomt.
📍 Hotel Solvay, Louizalaan 224, 1050 Brussel, België
Credits header foto: Hotel Métropole
Meer Brussel
- Wie Brussel zegt, zegt het Atomium. Wil je snel en eenvoudig alle belangrijke bezienswaardigheden zien? Spring dan aan boord van de Hop-on-hop-off bus. Een museum meepikken? Denk eens aan Autoworld of Choco-story. Over chocolade gesproken; volg een workshop (met proeverij, natuurlijk). Voor een heerlijk menu en top-uitzicht over de Grote Markt schuif je aan bij het Hard Rock Café.
- Kuifje in Brussel. Toplocaties uit de albums in de Belgische hoofdstad
- Europees Parlement, bezoek deze locaties gratis in Brussel
- Kennis maken met Museum Kunst & Geschiedenis Brussel