Op zoek naar de Orang Belanda

Orang Belanda, Nasalis larvatus, Proboscis Monkey of neusaap. Verschillende termen voor dezelfde aap. Een aap die vanwege zijn grote neus door de locals in Maleisië ook wel ‘de Nederlander’ wordt genoemd.

Orang Belanda

Goed, Orang Belanda betekent dus Nederlander. Hoezo? Dat gaat terug naar de tijd van de zeevaarders. Het verhaal gaat dat toen de eerste scheepslui voet aan wal op Borneo zette, de lokale bevolking gelijkenissen zag in de eerder genoemde aap. De lange neus en een bolle buik zouden de kenmerken zijn de typerend zijn voor zowel primaat als kaaskop. En bedankt!

Van Kuching naar Bako National Park

Kuching is een leuke, gezellige stad. Ik verblijf er een aantal dagen tijdens een trip door Maleisië en Singapore. Echter, wil ik graag iets van de omgeving zien. Al bladerend door de Lonely Planet valt mijn oog op het Bako National Park. Het oudste nationale park van Sarawak met ongerepte natuur, gelegen aan de gelijknamige rivier. Mangroven die zich tussen rotsen wringen gelegen aan een uitgestrekt stuk strand. Tel daar vleesetende planten, makaken en dé orang belanda bij op. Ja, hier wil ik naar toe.

Hoe?

Het besluit tot een bezoek is genomen. Logischerwijs volgt de vraag: Hoe kom ik daar? Mijn ogen vliegen over de regels waarin busritten, het charteren van boten en het goede afspraken maken met schippers staan beschreven. Boten die pas vertrekken bij 5 of meer personen. Tijd die vooraf aangegeven dient te worden voor de boottocht terug. Ik word er niet heel vrolijk van. Hoe kan ik nu al weten – over een plek waar ik nog nooit geweest ben – of ik daar een of vier uur wens te spenderen. Bovendien, mocht mijn boot niet snel genoeg vol raken, gaat dat dan van mijn geplande tijd af, of is de aangegeven eindtijd bindend. Dan doe ik iets wat tegen mijn principes indruist. Ik boek een excursie.

Op excursie, op zoek naar de Orang Belanda

Mijn backpack independent-hood schud ik van me af en stap de volgende ochtend met twee Nederlandse stellen in een airco gekoeld busje. “Ook wel eens lekker,” denk ik bij mezelf,” in plaats van zo’n verzengend hete lokale bus met spartaanse bankjes. De gids, dat blijkt direct een hele toffe vent. Gelukkig. Met een verfrissingsdoekje in de ene en een gekoeld flesje water in de andere hand, sta ik snel en simpel in een zucht in het kleine haventje van Kampung Bako.

Jay, zoals de gids zichzelf noemt, neemt galant mijn hand aan, terwijl ik gehuld in reddingsvest op de wiebelige boot aan boord ga. Een Scandinavisch meisje vraagt of ze zich bij onze boot mag voegen, ze reist alleen en wacht al een tijdje om te kunnen vertrekken. “This one is chartered for my group only,” zegt Jay streng. Een gevoel van medelijden overvalt me, maar het maakt echter snel plaats voor een soort triomf-gevoel. Goed, dat ik dit keer niet op eigen gelegenheid ben gegaan. Fijn, dat ik direct na aankomst kan vertrekken, zonder onderhandelingen en onzekerheden.

Kijk, een aap

We schieten over het water, een tocht van zo’n twintig minuten langs een prachtige kust. Her en der liggen vissersboten. Mannen met ontblote bovenlijven zwaaien sierlijk de netten in het water. Het zilte water spat omhoog, mijn haar plakt langs mijn gezicht, maar dat geeft niets. Wat een tocht.

“Jullie komen voor jullie voorouders, de orang belanda,” zegt Jay,” die ga je ook zeker zien, dat garandeer ik je.” “Hou er echter rekening mee dat je ook andere apen zult tegenkomen. Cheeky monkeys“, lacht hij. Hij heeft over de guitige soort met lange staart, de Makaken. “Omdat toeristen deze deugnieten eten geven, worden ze steeds brutaler, wat zeg ik, soms zelf agressief.” Ineens kijk ik met heel andere ogen naar de pluizige snelle beestjes die langs me heen schieten.

Daar! De Orang Belanda

“Dit is geen dierentuin,” waarschuwt Jay, “maar dieren zul je genoeg zien.” In het gebied leven behalve de makaken en orang belanda, grote varanen, eekhoorns en andere kleine dieren zoals mouse deer en civets. 

Via een houten vlonder vangen we onze jungle trekking (klinkt zwaarder en avontuurlijker dan het in werkelijkheid is) aan. Het lijkt of Jay het complete handboek voor de jonge woudlopers uit het hoofd kent. Elk spoor, elk blaadje, elke keutel, Jay heeft er een verhaal over. Ik hang aan zijn lippen. Net op het moment dat hij iets over een pitcher plant wil vertellen, houdt hij stil. Hij legt zijn wijsvinger op zijn lippen. “Daar,” fluistert hij, terwijl hij richting van een rossig gedaante wijst. Daar zijn ze dan, een groepje orang belanda apen. Ze zijn alles behalve schichtig, sterker nog, ze trekken zich weinig van ons aan.

Wauw, wat gaaf! Op slechts een paar meter afstand zie ik de beesten met enorme armen en benen van tak naar tak slingeren en op het gemak her en der wat weg knabbelen. Wat ben ik blij dat ik hier naar toe gekomen ben. Een fantastisch trip!

Bovendien gaat de terugreis net zo gesmeerd als de heenreis. Soms moet je bepaalde gebieden niet op eigen gelegenheid willen ontdekken…..

Meer Maleisië:

• Legoland Johor Bahru, leuk voor groot en klein
• Hard Rock Spa: Pamperen op Penang
• Road trip Malaysia | Zelf rijden in Maleisie, een aanrader