Wat te doen in Charleroi? Meer dan je denkt

Voor wie zich afvraag ‘wat te doen in Charleroi’, OmniTravel zocht het voor je uit

Wat te doen in Charleroi? Dat is een goede vraag, want Charleroi is zo’n stad waar je bijna niemand over hoort. Als men er al over praat, gaat het over hoe lelijk de stad is. Immers won deze Waalse bestemming in 2008 de twijfelachtige titel ‘Lelijkste stad van Europa’. De podiumplaats viel stad eer ten deel vanwege de alom aanwezige staalbouw, bergen steenafval, stof en oude grijze gebouwen. Kunnen de Carolo’s, zoals de inwoners van de stad zichzelf noemen, anno nu fier zijn op hun stad?

Van Zuid naar Centraal

Charleroi Centraal vormt het startpunt van onze kennismaking met de grootste stad van Wallonië, de derde stad van België. Werkzaamheden zijn een feit, maar werkzaamheden zijn al jaren een feit. Voor de goede zaak, dat sowieso. Het complex ligt ongeveer een decennium op de schop en wanneer alles voorspoedig verloopt, zijn de werken tegen het einde van 2024 voltooid. Een nieuwe voetgangerstunnel completeert als laatste fase van de ingrijpende renovatie en verbouwing van een van drukste stations in Wallonië. Nieuwe plannen liggen al klaar, zo zal de hele stationsomgeving heringericht worden, zodat het een levendige buurt wordt met zowel kantoor- als woongebouwen.

Wat voor velen vooral wennen is aan het ‘nieuwe’ station, is de ‘nieuwe’ naam. Het station waarover we het hebben, stond generaties lang bekend onder de naam Charleroi-Zuid, sinds december 2022, stap je echter uit op Charleroi-Centraal.

Over openbaar vervoer gesproken, een geliefde urbex plek, metrolijn M5 gaat verdwijnen. Deze zogeheten spookmetrolijn werd in de vorige eeuw aangelegd maar is nimmer in gebruik is genomen. Daar komt nu verandering in. Tegen de herfst van 2026 telt de stad geen vier maar vijf lijnen. “Een belangrijke stap voorwaarts voor de mobiliteit in en rondom Charleroi,” aldus Paul Magnette, burgemeester van Charleroi.

Wat te doen in Charleroi: Zoek bekende striphelden

Hoewel er boven de grond meer dan genoeg te zien is, is af en toe de metro induiken geen slecht idee. De ingang naar station Ouest wordt opgevrolijkt door tegeltableau met daarop een in een rode jurk gestoken dame met een kind aan de hand. Het werk van Charles Szymkowicz heet toepasselijk ‘Femme et enfant dans la ville’. Station Waterloo is voorzien van een meterslang fresco in frisse kleuren in ondergronds bij halte Parc, sta je oog in oog met de man die sneller schiet dan zijn eigen schaduw, Lucky Luke.

Charleroi is sowieso een echte stripstad. Jean Dupuis richtte in 1898 een uitgeverij op met als belangrijkste weekblad Spirou, in het Nederlands bekend onder de naam Robbedoes. Hou je ogen goed open en wie weet zie je Billie en Bollie tussen de bosjes vanaf de rotonde je guitig aankijken of loop je nietsvermoedend Guust Flater tegen het lijf.

Kleur in Charleroi

Wie denkt dat het centrum van Charleroi enkel grauw en grijs is, heeft het mis. Kunstenaars worden massaal opgeroepen de stad te voorzien van kleur. Street art maakt de wereld een beetje mooier. Het grauwe oogt net wat minder grauw als je kleur en glitters toevoegt. In zowel 2014 als 2016 houdt de stad het Asphalte Street Art festival. Tijdens het driedaagse urban festival worden permanente fresco’s op muren in de stad aangebracht.

Een voorbeeld daarvan is het kleurrijke werk van Sixe Paredes, verstopt achter een hoge haag en dito hek, waarin je duidelijk de invloeden van de Spaanse schilder Joan Miró herkent. Ter gelegenheid van de Belgische feestdag (in 2020) siert El Niño et Demos het eentonige pand van de lokale belastingdienst op met enorme mural waarin onmiskenbaar roodkapje en de wolf te zien zijn. Het werk Bisous M’chou zie je eigenlijk het beste vanuit de auto. De gestileerde letters zijn aangebracht op het voormalige tentoonstellingspaleis.

Werk in uitvoering

Wanneer we voor, wat ooit een imposant, entrée tot deze Expo moet zijn geweest, staan, kijkt een dakloze man ons geïrriteerd aan. Hij mompelt iets in het Frans. Wat hij zegt, geen idee, maar dat we uit zijn ‘huiskamer’ moeten vertrekken is duidelijk. Tussen de drooggevallen fontein en het overwoekerde pad bereiken we de zijkant van het gebouw.

Het donkere standbeeld Le Maître d’œuvre van beeldhouwer Alphonse Darville kijkt naar gelaten naar omlaag. De rand waarop hij balanceert, maakt sinds 2016 deel uit van een grootscheepse renovatie van het terrein. Kranten koppen over het project dat het nog jaren gaat duren voordat het echt voltooid is en melden en passant dat de budgetten nu al ruim overschreden zijn. De in Charleroi geboren en getogen beeldhouwer, tekenaar, medailleur en keramist is ook de stichter en directeur (1946-1972) van de ‘Académie des Beaux-Arts de Charleroi. Het Museum voor Schone Kunsten van Charleroi, in het hart van de voormalige Defeld-stallen heropende in 2022 haar deuren.

Wat te doen in Charleroi: Bezoek hét kunstpaviljoen van Wallonië

Tussen de arbeiderswoningen, leegstaande winkelpanden en vervallen discotheken lopen we naar BPS22, hét kunstpaviljoen van Wallonië, gehuisvest in een van de paviljoenen van de Universele Tentoonstelling van Charleroi in 1911, een neoklassieke kolos opgetrokken uit glas, staal en beton. Na een lange periode van leegstand en verval, wordt het pand in 2015 een beschermd monument en gaat de boel in renovatie. Het resultaat is verbluffend, de stad is een urbex plek armer, maar een fraai museum rijker.

Van boven naar beneden

Charleroi is verdeeld in een boven- en een benedenstad. Geef daartussen je ogen goed de kost. Tussen de minder fraaie gebouwen, poppen her en der in het straatbeeld ware jugendstil/art-deco parels op. Het Maison Dorée is een van die modernisme schatten in de stad. Het Belfort prijkt op de prestigieuze UNESCO Werelderfgoedlijst en voor een vleugje groen strijk je neer in het Koningin Astridpark.

Maar hoe zit het dan met het ‘Palermo aan de Samber’? De stad van het horrorhuis van Marc Dutroux, de plek waar wanbestuur en corruptieschandalen hoogtij vieren, vuilniszakken, daklozen en afschuwelijke graffiti te straten domineren en waar door de teloorgang door het verval van de staal- en koolindustrie hard toegeslagen heeft. Die rauwe kantjes zijn zeker in het centrum te vinden, maar wie echt op (urbex)avontuur wil, verlaat de binnenstad. Daar waar verval en kunstenaars en creatieveling een nieuwe stad bouwen.

Wat te doen in Charleroi: boek een stadswandeling met gids

Charleroi gaat flink met de bezem door de stad. Oude plekken maken plaats voor stadsvernieuwing. Toffe street-art verdwijnt zodra een pand met de grond gelijkgemaakt wordt. De ruwe kantjes worden anno nu gepolijst en kunnen eop het moment dat je dit leest nog zijn, maar bij jouw bezoek wellicht onvindbaar zijn. Wil je de beste plekken zien, ga dan met een gids op pad, die altijd op de hoogte is van de laatste ontwikkelingen in de stad. Check de website van Charleroi Adventure voor een toffe stadswandeling.

Dit zijn de plekken waardoor in 2008 Charleroi als lelijkste stad werd uitgeroepen

Hauts-Fourneaux B, een verlaten cokesfabriek en hoogoven. De site wordt bewaakt en tijdens ons bezoek vonden er (sloop)werkzaamheden plaats.
Koeltoren van Centrale Monceau, ook bekend onder de naam Power Plant IM, een verlaten immense indrukwekkende constructie.
Rue de Mons, de meest deprimerende straat van België.
Bois du Cazier, in 1956 vond hier een plaats die aan 262 mijnwerkers, in een ondergronds vuur, het leven kostte.
Le Rockerill, een voormalige ijzerfabriek, sinds 2005 een kustenaars bolwerk en muzikale plek.

Dit artikel schreef ik voor/ verscheen eerder in Wandel Magazine, een uitgave van KWbN

Meer Waalse steden

Meer reisinspiratie

Geef jouw reactie