Petite ceinture Parijs: Verborgen Groene Oase
De Promenade la Petite Ceinture Parijs is geen toeristische trekpleister, maar een verborgen parel waar de stad haar adem lijkt in te houden. Ontdek wandelen over deze verlaten spoorlijn de andere kant van Parijs – groen en stil.
Wandelen in Parijs op een voormalige spoorlijn
Wie aan Parijs denkt, denkt aan de Eiffeltoren. Of aan de Sacre Coeur of Notre Dame. Wie van winkelen houdt, diens gedachten gaan direct uit naar de iconische warenhuizen op Boulevard Haussman, La Fayette en Le Printemps. Wie van wandelen houdt, tsja, waar denk je dan aan? Aan Bois de Boulogne, het voormalige jachtgebied voor de Franse koningen dat vandaag de dag het grootste recreatiegebied in de stad is, wellicht. Vanaf nu denk je bij wandelen in Parijs aan la Petite Ceinture.
Deze Petite Ceinture is een voormalige spoorlijn die in de 19e eeuw rond Parijs werd aangelegd, bedoeld zowel goederen als passagiers te vervoeren. Na jaren van dienst kwam de spoorlijn stil te liggen. De auto nam het vervoer over en decennialang was er niets te beleven op het traject. Na jaren van stilstand is de lijn nieuw leven ingeblazen, dit keer als groene wandelroute. Deze unieke, verborgen lus van natuur, vol biodiversiteit met hier en daar een vleugje industrieel erfgoed neemt je mee door verschillende Parijse arrondissementen.
Petite ceinture Parijs in het 15e arrondissement
“Waar zullen we beginnen?” Een goede vraag, wetende dat je op het moment van schrijven – en ook in de nabij toekomst – de cirkel niet helemaal rond kunt lopen. Het is dus vooralsnog een beetje puzzelen bij welke halte te beginnen en van waaruit terug te reizen naar het hotel. Voor ons is de start in het 15e arrondissement een logische keuze, ons hotel ligt immers op dezelfde metrolijn als de plek waar we onze wandeling kunnen starten.
“Hoor je dat?” Een verbaasd gezicht. “Precies, je hoort vrijwel niets.” Zodra bij aan Place Balard het traject betreden, verstommen de geluiden van de stad. Op dit traject torenen we boven het dagelijkse gedruis uit. De wereld onder ons doet surrealistisch aan. Forenzen op deelfietsen, gehaaste zakenlui die een taxi staande houden. Een stroom aan auto’s en een enkele passant te voet. Het schroomt eigenlijk niet met de omgeving waarin wij ons bevinden. Een plek waar oude bruggen, verrassend gevarieerde landschappen elkaar afwisselen. Een plek waar niemand haast lijkt te hebben en enkel joggers de pas versnellen.
Petite ceinture Parijs zorgt voor nieuw groen in de stad
Amper aan onze tocht begonnen trekt een bordje met daarop de woorden ‘Sous-bois de la foret Lineaire Sud’ onze aandacht. Dit zogeheten lineaire bos maakt deel uit van het Grote Stedelijke Vernieuwingsproject en vormt een ecologische verbinding en beschermt de bewoners tegen geluidsoverlast van de nabijgelegen ringweg. Een deel is toegankelijk gemaakt voor het inwoners en wandelaars. Het andere deel is met opzet ontoegankelijk gehouden, zo kan de fauna zich in alle rust kunnen ontwikkelen.
Een vrouw met een klein wit hondje ziet ons een foto maken en informeert waar we vandaan komen. Na een kort praatje – ons Frans is een beetje roestig – geeft ze ons een tip. “Loop een stukje verder en hou dan pauze bij Voie 15, het voormalige Gare de Vaugirard-Ceinture.” Niet veel later staan we voor een unieke coworkingplek waar je evengoed aanschuift voor een goede kop koffie en dito stuk gebak. Het is bijna nauwelijks voor te stellen dat dit urban adresje in 2021 als een feniks uit de assen herrees. Het oude stationsgebouwtje ademt de sfeer van nu uit in een pand dat meer dan een eeuw oud is. Voie 15, onthoud die naam.
Hekken en parken
“Hier kunnen we niet verder. Oh, wacht daar staat een bordje, we moeten bovenlangs,” roept mijn wandelmaatje. Aan de ene kant is het jammer dat we spoorlijn, tijdelijk, moeten verlaten, aan de andere kant krijgen we er een prachtig park voor terug. Parc Georges Brassens is immers een charmant stadspark vol karakter, gelegen op een voormalig slachthuisterrein. Het vee en de kadavers hebben plaats gemaakt voor wijngaarden, bijenkorven, een rozentuin en een oude klokkentoren en als je in het weekend komt stalletjes vol met boeken. Als we er nog eens over nadenken, is het een meer dan fijne toevoeging op de Petite Ceinture.
Petite ceinture Parijs in het 14e arrondissement
Haast ongemerkt verlaten we het 15e arrondissement en wandelen we het 14e arrondissement binnen. De Promenade Jane et Paulette Nardal is eveneens een groene oase die de rijke geschiedenis van de zusters Nardal eert. Deze dames speelden begin 20e eeuw een belangrijke rol op het gebied van gelijkheid als het gaat om kleur. Zo ging Jane als eerste student van kleur naar de prestigieuze Sorbonne universiteit.
In tegenstelling tot 15e arrondissement wandelen we in deze wijk, op dit traject van de oude spoorlijn, lager dan de bebouwde kom. In een groene kom omzoomd door hoge bomen volgen we de rails die boven de wat modderige bodem torent. Her en der liggen oude bielzen, aangetast door houtworm en ander ongedierte, langs het traject te vergaan.
Het bordje, voorzien van een flinke graffiti-laag, met daarop Rue des Plantes verwijst naar de wijngaarden die hier vermoedelijk in de 20e eeuw te vinden zijn geweest. Over graffiti gesproken, op dit deel van het traject, dat zoals gezegd lager en derhalve meer uit het zicht ligt, treffen we vele gekleurden wanden aan. Vooral de overspanningen van de verschillende voormalige spoorbruggen vormen een geliefd object bij de outdoor kunstenaars met hun spuitbussen. De meeste keren zijn het kreten die op de wanden te vinden zijn, andere momenten zijn het indrukwekkende street art projecten.
Op een klein stationnetje
Het voormalige Gare de Montrouge-Ceinture, identiek aan de, helaas, inmiddels afgebroken stations van Maison-Blanche en het Parc de Montsouris, is voor ons vandaag het eindstation. Het rechthoekige gebouw met schuine hoeken stamt uit 1867 en sloot, net als de gehele spoorlijn, in 1934. Na verval en gesteggel over de nieuwe invulling van het pand doet het oude stationsgebouwtje nu dienst als restaurant-café en culturele ontmoetingsplek waar het goed toeven is. Naast het feit dat je bij Poinçon geniet van tentoonstellingen, optredens, ontmoetingen en concerten geniet je eveneens van een eenvoudige maar goede maaltijd. Daarnaast heb je fraai uitzicht op de Petite Ceinture. Een fijne plek om deze boeiende wandeling af te sluiten.
Wandelend over de sporen van de voormalige Petite Ceinture was voor ons een ervaring die ons in staat heeft gesteld Parijs eens vanuit een ander perspectief te ontdekken. Hoewel je (nog) niet het volledige tracé kunt afleggen is de stad op deze manier beleven een absolute aanrader.
Petite ceinture Parijs praktisch
De Petite Ceinture is gratis toegankelijk, elke dag van de week (overdag) en biedt iets voor iedereen: natuurliefhebbers, wandelaars, joggers, gezinnen en fotografen op zoek naar het perfecte urban jungle-plaatje. Dankzij hellingbanen en een lift is het pad op een aantal delen ook toegankelijk voor mensen met beperkte mobiliteit.
Er zijn trajecten te vinden in het 12e, 13e, 14e, 15e, 16e, 17e, 18e, 19e en 20e arrondissement.
Dit artikel schreef ik voor/verscheen eerder in Wandel.nl magazine