Op zoek naar de Big Five tijdens een rondreis door Zuid-Afrika

Zuid-Afrika, rainbow nation. Een land met elf officiële talen, een bonte schakering aan culturen en religies. Land van wijn, diamanten, goud en grote steden. Vooral het land van de Big Five en andere (zeldzame diersoorten) in de diverse wildparken.

Oom Paul

“Oom Paul moest niets van het stadsleven hebben. Het liefst was hij dag en nacht in de Afrikaanse wildernis,” vertrouwt gids Dziko ons toe, terwijl hij zijn stralend witte tanden bloot lacht. “Liefhebber van de natuur zijnde, voerde hij met de komst van modernere wapens, zonder pardon, in 1898 het verbod op de jacht in. Eerst op het terrein tussen Sabie- en Krokodilrivier, dat hij liefkozend de naam Sabiewildtuin gaf. Kort na zijn aankondiging brak de Tweede Boerenoorlog uit. Zijn plannen tot natuurbescherming verdwenen naar de achtergrond de vijand kreeg prioriteit bij de president.”

In 1902 komt de oorlog ten einde, de Britten die de strijd als winnaar weten te beslechten, stellen een hoofdveldwachter aan, die net als Paul Kruger, een gepassioneerd natuurliefhebber is. Onder zijn bezielende leiding worden, jaar na jaar, meer gebieden aan het reservaat toegevoegd.

Jachttrofee

“Wanneer het Krugerpark, Krugerpark is gaan heten?” Dziko trekt met een sierlijke zwaai zijn ranger pet van hoofd en strijkt met zijn vingers door zijn krullen en denkt even na. Dan antwoordt hij daadkrachtig; “1926.”  De toenmalige minister van Landbouw neemt in 1926 het besluit het reservaat officieel tot Nationaal Park te verheven. Uit eerbetoon vernoemt hij het gebied naar de grondlegger van het park, Paul Kruger. Voor wie denkt dat Kruger altijd aan de kant van het wild stond, heeft het mis. Een van zijn jachtavonturen met zijn vader kwam hem duur te staan. Een briesende neushoorn nadert het jachtgezelschap, de jonge Paul staat oog in oog met het logge beest. Het geweer in zijn hand ontploft voordat hij kan richten. Een geamputeerde duim is het enige jachttrofee dat hem rest.

Met afmetingen van 380 km lang en 60 km breed, een totale oppervlakte van ongeveer 20.000 km², is het Krugerpark niet enkel het meest omvangrijke wildpark in het noordoosten van Zuid-Afrika. Het op de grens met Zimbabwe en Mozambique gelegen park is zelfs een van de bekendste wildparken in Afrika. Niet verwonderlijk dat het jaarlijks een groot aantal bezoekers trekt.

Big Five van Zuid-Afrika

Dziko neemt ons mee op safari. Een wandelende encyclopedie als het gaat om wild, zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen, ongewervelden en zoetwatervissen.  Survivallen, natuurbeheer, aantasting, erosie en uitheemse soorten. Plantkunde, wolken, aarde, water. Bush walks, game drives, hengelen en zelfs krokodillen vangen.

Voor vertrek krijgen we eerst een overhoring. “Noem zo snel mogelijk de Big Five op.” Onze groep dreunt door elkaar heen leeuw, de buffel, luipaard, neushoorn en olifant op. We zijn geslaagd, we mogen mee op avontuur.

‘Het is hier geen dierentuin’

Plotseling trapt Dziko op de rem. Het zand schiet met sierlijke stofwolken onder de banden vandaan. Hij legt zijn wijsvinger op zijn lippen en gebaart ons stil te zijn. De wijsvinger van zijn andere hand richt hij op een boom. “Het gras en de vegetatie rondom de boom is platgedrukt,” fluistert hij de groep toe. Zijn kennis en kunde leren hem dat dit – net als bijvoorbeeld uitwerpselen – een belangrijk spoor vormt. “Overdag jagen ze niet, dan vallen ze te veel op. Ze rusten dan in het struikgewas of in een boom….” Amper heeft hij zijn zin afgemaakt of we staan oog in oog met een bonk spieren, krachtige poten en een lange staart. Vanachter de boom komt gracieus een luipaard tevoorschijn.

Op pakweg 25 meter afstand kijkt het beest onze kant op. Het is alsof het zijn opties staat te overwegen. Dan zet deze indrukwekkende carnivoor zijn nagels in de dorre bast van de stam en klimt snel en behendig in de boom. Recht voor de cameralens geniet het imposante beest van de middagzon. “Jullie hebben geluk,” vertrouwt onze gids ons toe; “luipaarden laten zich niet altijd zien tijdens een game drive. Soms zijn de bezoekers teleurgesteld wanneer ze niet het hele lijstje aan dieren af hebben kunnen vinken. Het is hier geen dierentuin natuurlijk,” voegt hij er met een knipoog aan toe.

Tijdens de lunch ontmoeten we een Amerikaanse echtpaar. Beiden redelijk op leeftijd. Wanneer ze van de ontmoeting met het luipaard vernemen, schuiven ze aan onze tafel aan. Het blijken fervente safari-reizigers te zijn. Indrukwekkende reizen en talloze goed gevulde fotoalbums hebben ze op hun conto staan. Echter, een lucky shot als deze maakten ze nimmer mee.

Swaziland

Met een ferme handdruk nemen we afscheid van Dziko. Als een kind rent hij, al zwaaiend, nog even achter ons busje aan, tot we hem tussen het opwaaiende stof niet meer zien, op naar Swaziland. Het kleine koninkrijk ingeklemd tussen Zuid-Afrika en Mozambique staat eveneens garant voor een flinke dosis wild life. In het land ingeklemd tussen de Lubombo-bergen en de Zuid-Afrikaanse Drakensbergen beproeven we tijdens een game drive opnieuw ons geluk. Dit keer gaan we niet voor het grote wild, maar op zoek naar de ornithologische pareltjes van Afrika.

Op zoek naar de maraboe

Het Hlane Royal National Park mag tot haar inwoners olifanten, leeuwen, neushoorns, luipaarden en nog vele andere dieren rekenen. De vogelliefhebbers onder ons, hopen slechts op een ding; de Marabou Stork in zijn natuurlijke habitat te mogen aanschouwen. Deze imposante watervogel komt volgens onze gids hier veelvuldig voor. Vroeg in de ochtend, net voor zonsopgang, verlaten we onze lodge. Boven ons hoofd horen we gieren krijsen. Ze zijn duidelijk in de meerderheid in het park. De bomen die we passeren zitten vol met hun nesten.

“Waar gieren zijn, zijn maraboes,” spreekt onze chauffeur ons bemoedigend toe. In de verte, bij een drinkplas, nemen we een groep gieren waar. Ze vechten met elkaar om de resten van een koedoe, een afdankertje van een leeuw of luipaard. Tussen de aaseters verschijnen aan de rand van het water de ooievaar-achtige vogels. De roze koppen en gelige snavels verraden dat we beet hebben. Uit het niets schiet er ineens een kudde buffels voorbij. Het wild geraas, doet de vogels verschrikken. Ze vliegen op, met vleugels van enorme spanwijdte lijken de grijs-zwarte maraboes haast vliegers die prachtig contrasteren tegen de strakblauwe lucht en de zon die net aan de hemel verschijnt.

’s Avonds bij de lodge, genietend van de heerlijke maaltijd, bereid op de braai, delen we als padvinders onze verhalen bij het kampvuur. We proosten met de Amerikanen met een blikje Castle bier op Zuid-Afrika.

Wat is de hoofdstad van Zuid-Afrika?

Johannesburg, Kaapstad, Pretoria wat is de hoofdstad van Zuid-Afrika?
In 1910 wordt de Unie van Zuid-Afrika uitgeroepen. Omdat de Nederlanders en de Britten het niet eens kunnen worden welke plaats de hoofdstad dient te worden, nemen ze het besluit om drie steden als hoofdstad aan te wijzen; Kaapstad, Pretoria en Bloemfontein.
Pretoria fungeert als administratieve stad en wordt staatkundig naar buiten toe gepresenteerd als de hoofdstad van het land. Dit is dan ook de plek waar de president van Zuid-Afrika zetelt en waar ministeries en buitenlandse ambassades huizen.
Kaapstad is de wetgevende hoofdstad van Zuid-Afrika en in Bloemfontein zetelt de rechterlijke macht.
Hoewel Johannesburg de grootste stad van het land is en het economische handelscentrum, heeft deze stad geen officiële hoofdstad status.

➡️ Tip voor Johannesburg: Maak een fietstour door Soweto

Meer Zuid-Afrika

Naast safari’s heeft Zuid-Afrika uiteraard nog meer te bieden. Rij de zogeheten Panorama Route, een tocht vol hoogtepunten langs kloven, zoals Blide River Canyon en watervallen, waarvan de Mac Mac Falls een van de meest indrukwekkende is. In het UNESCO Werelderfgoed genoteerde iSimangaliso Wetlands park vaar je over het St.Lucia meer vol krokodillen en nijlpaarden. Drakensbergen daarentegen is Zuid-Afrika op haar groenst. Tussen de hoogste bergen van het land is het uitstekend wandelen, fietsen of paardrijden.
Naast Johannesburg, Pretoria en Kaapstad is Durban een fijne plek om aan te doen. Geniet van witte stranden aan de Indische oceaan of maak een (gegidste) fietstocht door de stad.

➡️ Lees ook: Smile, you’re in South Africa

Dit artikel schreef ik voor/verscheen in dagblad De Limburger – bijlage Scala – van zaterdag 8 april 2017

Foto credits: Zuid-Afrika © FOX Reizen